BOĞULMA OLAYLARI ve İLK MÜDAHALELER
Tabiatıyle ilk müdahale hemen yapay solunum uygulamaya başlanmalı ve hasta zaman kaybetmeden hastaneye kaldırılmalıdır.
Boğulma oldukça sık görülen bir ölüm nedenidir. yüzme bilenlerin bile başına gelebilir.
Suda boğulanların yalnızca yüzde 50'sinin hiç yüzme bilmediği düşünülürse, yüzme
bilenlerin de bazı önlemlere uymaları gerektiği anlaşılır. Özellikle su altında
yüzenlerde duyu kaybı görülebilir. boğulan kişi kurtarılabilirse, kazadan çok kısa süre önce kendini çok iyi ve güçlü hissettiğini belirtecektir.
Boğulmalarda ölüm nedeninin akciğerlere su dolması olduğu varsayıldığından yardım
etmek için suyun boşaltılmasına çalışarak zaman kaybedilir. Oysa boğulmanın ilk
evresinde, kazaya uğrayan kişi soluğunu tutacak durumda olmadığından istenci
dışında bir miktar su yutar. Ama kısa bir süre sonra gırtlakta, suyun solunum yolları
ve akciğerlere girmesini engelleyen bir kasılma gerçekleşir Ancak kişi duygularını
yitirdiğinde, gırtlak gevşer mideye akciğerlere yeniden su gider.
Boğulan pek çok kişinin yaklaşık yüzde 10 15 akciğerlerde fazla su olmadan, oksijensiz
kalarak ölmesi boğulmanın ilk evresinde gerçekleşir . Doğasıyla yardıma koşanların
Akciğerlerdeki az miktardaki suyu çıkarmaya çalışarak zaman kaybetmeden, yapay
solunuma başlaması gerekir . Boğulma sonucunda solunum yetmezliğine yol açan
mekanizmalar kazanın tatlı ya da tuzlu suda olmasına göre değişir.
Neye yol açar
Tatlı suda boğulan en önemli ölüm nedeni akciğerlere giren suyun hızla keseciklerin de
Al ve ol kılcal damarlar aracılığıyla dağılmasıdır.
Böylece damarlarda dolaşan kanın miktarı artar damar direnci kalbin kaldıramayacağı
kadar artarak kalpte fibrilas yona bağlı kalp yetmezliğine yol açar .Dolaşıma yüksek
miktarda su geçmesi kanın sulanmasına ve kanın geçiş basıncında bir dengesizliğe neden olur alyuvarlar şişip yırtıldığından oksijen taşımadaki işlevleri yetersiz kalır.
Tuzlu suda boğulmada ise sodyum klorür ve öteki tuzların yoğunluğunun yüksek
olmasına bağlı olarak akciğerlere giren suyun yüksek geçişme basıncı, sıvının akciğerdeki damarlardan hava keseciklerine geçmesine yol açar.
Damardan hava keseciklerine geçen sıvı toplam kan hacminin yüzde 25'ini bulursa hava kesecikleri sıvı ile dolarak akciğerlerin solunum işlevini engeller özellikle tuzlu
suda boğulanlarda kişi kendine geldikten sonra akciğer damarlarından hava kesecikleri
sıvı geçebilir. Bu nedenle boğulan kişiyi en az 48 saat süreyle hastanede gözlem altında tutmak gerekir. Tatlı suda boğulma tehlikesi atlatanların da hastaneye
kaldırılması zorunludur.
Suda boğulmalarda sık olarak ölüme neden olan bir etken de suyun sıcaklığıdır .
soğuk ya da vücut sıcaklığının altındaki suda damarlar yaygın olarak büzüşür bu
durum aniden çevre damarlardaki direnci ya da kan basıncını artırır. Kalp artan
basınca uyum sağlayacak güçte değilse, akut kalp yetmezliği nedeniyle ölüm ortaya
çıkar.
Ne Yapmak Gerekir
Boğulmalarda ilk yardımın temel amacı, akciğerlere hava girmesini sağlamaktır ve ilk yardıma mümkün olduğunca zaman geçirmeden başlanmalıdır. Kazazede sudan çıkarılır çıkarılmaz, ağzında protez varsa alınmalı ve boğazındaki salgılar temizlenmeli, başı iyice arkaya yatırılarak alt çenesi iki elle kavranıp aşağıya ve geriye çekilmeli, bu arada başparmaklar ağzı açık tutmalı ağızdan ağza yapay solunum uygulanmalı ve göğüs kafesine düzenli aralıklarda bastırarak kapalı kalp masajı yapılmalıdır.
Yapay solunum uygulamak için kazazedenin başı arkaya eğilir, ensesinin altına bir el
ya da katlanmış giysiler sokulur. Öteki el ise kazazedenin alnına, işaret ve baş
parmaklar bunu kapatacak biçimde yerleştirilir. Yardım eden kişi derin bir soluk
aldıktan sonra, dudaklarını kazazedenin, dudaklarının üstüne yerleştirir ve soluğunu
güçle verir.
Kazazede çocuksa soluk verme fazla güçlü olmalıdır. Soluk verdikten sonra kazazedenin soluk vermesine izin vermek amacıyla ağzı açık tutulur. Bu işlem iki kez
daha yinelen dikten sonra göğüs kafesine bastırarak kalp masajına başlanır. Bunun için
kazazedenin yanı başına diz çökerek bir el göğüs kemiğinin alt bölümüne, öteki el
ise bu elin sırtına yerleştirilir. Göğüs kemiğine omzun ve vücudun ağırlığı gelecek
ve 30 - 40 kg lık bir güç oluşturacak biçimde güçle bastırıldıktan sonra hızla bırakılır.
iki soluk verdikten sonra göğse 15 başı uygulanır.
Ağızdan ağza solunumun mümkün olmadığı durumlarda Halger Nielsen yöntemi kazazedeyi sırt üstü yatırmanın mümkün olmadığı zamanlarda yararlıdır. yardım eden
kişi avuçlarını kazazedenin kürek kemiklerinin hemen altına koyar kazazede bu arada olanaklıysa ayakları başından daha alçakta ve kolları yüzünün altında birbirine
kavuşmuş olarak yatırılır. Yardım eden kişi kollarıyla kazazedenin dirseklerini tutarak kendisine ve yukarıya doğru çekip göğsün genişlemesi ve akciğerlere hava girmesini sağlar daha sonra kollar özenle yere konur. başı manevrası yinelenir. bu
manevra da dakikada 12 15 kez yinelenmeli Sianıvester yönteminde kazazede sırt üstü
yatırılır. Omuzlarının altına kalın bir şey konur. Yardım eden kazazedenin baş ucunda bacakları başın her iki yanında olacak biçimde oturur
Asılarak Boğulma
İntihar amacıyla kendini asma olaylarında, boğulmanın yanı sıra ölüme yol açan çeşitli
etkenler vardır. Boyun çevresine dolanan ip vücudun aşağı sarkmasıyla gerilip boğulmaya neden olur. Bir yandan gırtlak sıkışırken bir yandan da dil tabanı geriye
ve yukarı itilerek üst solunum yolunu kapatır.
Ayrıca kalp ve akciğerlere giden Vagus siniri sıkışır. boyun toplar damarları ve şakak damarları hemen bütünüyle tıkanır. Kan dolaşımının kesintiye uğraması hızla bilinç kaybına yol açar.
Yere doğru ivme kazanan vücut ağırlığının birden boyun omurlarına yüklenmesi, bu
kemiklerin ve tiroit kıkırdağının kırılmasına neden olabilir.
Boynun sıkılması sonucunda da soluksuz kalarak boğulma ortaya çıkabilir. Boyun çevre
bütünüyle sarmayan araçların kullanılması , örneğin boynun bir sopayla önden bastırılması durumunda tam olmayan boğulma görülür. Gırtlağın boyun omurlarına
doğru itilerek düzleştirilmesi ve dil tabanın arkaya kayması soluk almayı engeller.
Asılma olaylarında zaman yitirmeden acil yardım sağlanması yaşam kurtarabilir
Yapılması gereken ilk şey ipi kesmek ve bağı gevşetmektir. Hemen ağızdan ağıza solunuma başlanmalı gerekiyorsa kalp masajı yapılmalıdır. Durum ağır görülmese
bile kişinin hemen hastaneye götürülmesi gerekir.
Konuk Yazar Zerrince__
Tweetle
Bizi Takip Edin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder